Όλοι όσοι έρχονται στη ζωή θα βιώσουν ανατροπές: από καθημερινές προκλήσεις έως τραυματικά γεγονότα, όπως ο θάνατος ενός αγαπημένου προσώπου, ένα ατύχημα ή μια σοβαρή ασθένεια. Κάθε αλλαγή επηρεάζει τους ανθρώπους διαφορετικά, φέρνοντας πολλές σκέψεις, έντονα συναισθήματα και αβεβαιότητα. Ωστόσο, οι άνθρωποι γενικά προσαρμόζονται καλά με την πάροδο του χρόνου σε καταστάσεις που αλλάζουν τη ζωή και σε στρεσογόνες καταστάσεις – εν μέρει χάρη στην ψυχική ανθεκτικότητα.

Ορίζοντας την ψυχική ανθεκτικότητα θα λέγαμε ότι είναι η διαδικασία της καλής προσαρμογής απέναντι σε αντιξοότητες, τραύματα, τραγωδίες, απειλές ή σημαντικές πηγές άγχους – όπως οικογενειακά προβλήματα και προβλήματα σχέσεων, σοβαρά προβλήματα υγείας ή εργασιακούς και οικονομικούς στρεσογόνους παράγοντες. Όσο η ανθεκτικότητα συνεπάγεται “υπερπήδηση” αυτών των δυσκολιών, μπορεί επίσης να περιλαμβάνει βαθιά προσωπική ανάπτυξη.

Ενώ αυτά τα ανεπιθύμητα συμβάντα είναι σίγουρα επώδυνα και δύσκολα, δεν χρειάζεται να καθορίσουν το αποτέλεσμα της ζωής μας. Υπάρχουν πολλές πτυχές της ζωής μας τις οποίες μπορούμε να ελέγξουμε και να τροποποιήσουμε.Αυτός είναι ο ρόλος της ανθεκτικότητας. Το να γίνουμε πιο ανθεκτικοί όχι μόνο μας βοηθά να ξεπεράσουμε δύσκολες συνθήκες, αλλά μας δίνει επίσης τη δυνατότητα να αναπτυχθούμε και ακόμη και να βελτιώσουμε τη ζωή μας στην πορεία.

Το να είσαι ανθεκτικός δεν σημαίνει ότι ένα άτομο δεν θα βιώσει δυσκολίες ή αγωνία. Οι άνθρωποι που έχουν υποστεί μεγάλες αντιξοότητες ή τραύματα στη ζωή τους συνήθως βιώνουν συναισθηματικό πόνο και άγχος. Στην πραγματικότητα, ο δρόμος προς την ανθεκτικότητα είναι πιθανό να περιλαμβάνει σημαντική συναισθηματική δυσφορία.

Ενώ ορισμένοι παράγοντες μπορεί να κάνουν ορισμένα άτομα πιο ανθεκτικά από άλλα, η ανθεκτικότητα δεν είναι απαραίτητα ένα χαρακτηριστικό της προσωπικότητας που έχουν μόνο μερικοί άνθρωποι. Αντίθετα, η ανθεκτικότητα περιλαμβάνει συμπεριφορές, σκέψεις και ενέργειες που ο καθένας μπορεί να μάθει και να αναπτύξει. Η ικανότητα εκμάθησης της ανθεκτικότητας είναι ένας λόγος για τον οποίο η έρευνα έχει δείξει ότι η ανθεκτικότητα είναι συνηθισμένη, όχι εξαιρετική.

Όπως το χτίσιμο ενός μυός, η αύξηση της ανθεκτικότητάς μας απαιτεί χρόνο και επιμονή. Η εστίαση σε τέσσερα βασικά στοιχεία – σύνδεση με άλλους, ευεξία, υγιής σκέψη και νόημα ζωής – μπορεί να μας δώσει τη δυνατότητα να αντέχουμε και να μαθαίνουμε από δύσκολες και τραυματικές εμπειρίες. 

Για την αύξηση της ψυχικής ανθεκτικότητας μπορούν να χρησιμεύσουν κάποιες τεχνικές με τις οποίες θα ασχοληθούμε σε επόμενο άρθρο.

Αλεξάνδρα Χοροζίδου

Certified Personal/ Life Coach

free image: unsplash